عنوان : شناختن پروتز و انواع پروتز و شناختن مواد تشکیل دهنده پروتز و جایگاه کار با پروتز
تعریف پروتز
پروتز به معنای عضو غیر واقعی است که جایگزین اندام از بین رفته می شود. این پروتزها در برخی موارد جهت از بین بردن نقص اندام مورد استفاده قرار می گیرند. مثلا کسانی که پای خود را از هر قسمتی از دست داده باشند، می توانند از این پروتزها استفاده کنند. دسته دیگر، پروتزهایی هستند که برای بهبود ظاهر و کنترل روند پیری مورد استفاده قرار می گیرد، مانند پروتزهای ناحیه گونه، چانه و…
انواع پروتز :
پروتزها بر حسب جایگاه مورد استفاده شان به ۲ دسته، پروتزهای خارجی و پروتزهای داخلی تقسیم می شود.
۱- انواع خارجی پروتزها مانند: پروتز پا، انگشت یا گوش که به شکل عضو از دست رفته ساخته شده و به کار می رود.
۲- انواع داخلی پروتز که به ۲ منظور استفاده می شود.
الف) ایجاد تقارن یا بازسازی: در مواردی که به دلایلی از جمله به دنبال تروما یا جراحی، یک برجستگی طبیعی در بخشی از صورت مانند گونه یا چانه از دست رفته باشد یا اصلاح عدم تقارن های مادرزادی.
ب) افزایش برجستگی های موجود برای زیبایی بیشتر
از گذشته های دور بشر از مواد مختلف از جمله پارافین برای افزایش برجستگی ها و زیبایی بیشتر استفاده می کرد اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی، مواد جدیدی به جامعه پزشکی معرفی شده است.
جنس پروتز:
امروزه برای Augmentation یا افزایش برجستگی در نواحی مختلف بدن از جمله صورت، تنه و اندام ها از موادی به اصطلاح Blo Compatible یا سازگار با بدن استفاده می شود. این مواد از نظر واکنش بافتی خنثی هستند به این معنا که سیستم ایمنی بدن با آنها به عنوان جسم خارجی برخورد نکرده و در صدد دفع آنها برنمی آید.از طرفی بدن توانایی آنزیمی برای از بین بردن آنها را نداشته، در نتیجه این پروتزها اندازه، حجم و شکل خود را با گذشت زمان حفظ خواهند کرد. شایع ترین مادهای که برای ساخت پروتزهای داخلی به کار می رود، سیلیکون است البته از مواد دیگری مانند PTFE (کورتکس) ،پلیاتیلن یا مواد آکریلیک هم برای این منظور استفاده می شود که همه اینها را مواد آلوپلاستیک می نامند.
فاکتورهای انتخاب پروتز:
مهمترین فاکتور در ارزیابی قبل از جراحی برای تعیین شکل و اندازه پروتز، انجام معاینه بالینی دقیق بیمار است.جراحی که در زمینه کارگزاری پروتز فعالیت می کند باید اندازه های آنتروپومتریک افراد نرمال و نسبت های canon (در مورد صورت) را دقیقا بداند؛ سپس بر اساس ۳فاکتور، اندازه و شکل پروتز را تعیین کند:
اندازه های فعلی بیمار
قضاوت جراح پلاستیک
درخواست و علاقه بیمار
جایگاه
مورد استفاده پروتزها:
در ناحیه صورت از پروتز بیشتر برای برجسته سازی چانه یا رفع گودی دو طرف چانه یا هر ۲ حالت فوق استفاده می شود و در مرتبه بعدی پروتز گونه قرار دارد؛ این موارد دارای اشکال و اندازه های متفاوتی هستند که بر اساس معیارهای بالا، شکل و اندازه مناسب انتخاب می شود.برای نواحی پیشانی، لبه فوقانی و تحتانی اوربیت، لبه تحتانی و زاویه فک تحتانی و لب هم پروتز وجود دارد. در ناحیه تنه بیشتر از پروتز به منظور برجسته سازی سینه ها استفاده می شود که ۲ شکل کروی و قطره اشکی (آناتومیکال) دارد.
در مواردی که هدف، افزایش حجم سینه باشد از نوع کروی استفاده می شود ولی در مواردی که نیاز به شکل دهی سینه هم وجود دارد، بیشتر از نوع قطره اشکی استفاده خواهد شد. در اندام ها از پروتز برای نواحی باسن و ساق پا استفاده می شود. در ناحیه باسن بر اساس ارزیابی وضعیت بیمار می توان از انواع کروی یا آناتومیکال استفاده کرد. در قسمت ساق پا از پروتز بیشتر برای ایجاد برجستگی خلفی استفاده می شود. جدیدا پروتزهای سیلیکونی با توان برش عرضه شده است که از آنها برای بلند کردن قسمتهای متعدد می شود استفاده کرد و بر اساس شکل و اندازه مورد نیاز می توان پروتز سیلیکونی را برش داد.